[ Pobierz całość w formacie PDF ]
marginesie książki lub na osobnej kartce.
3. BÄ…dz detektywem
Staraj się przewidzieć, co następnie pojawi się na kartkach, jaki plan akcji"
ustalił sobie autor. Spróbuj być zawsze krok do przodu w rozwiązywaniu
informacyjnego puzzla, z którym się zapoznajesz.
217
PODSUMOWANIE
Nazwa wstępne przeglądanie" jest dokładnym opisem wykonywanej
czynności, to znaczy uprzedniego obejrzenia tekstu. Gdy umożliwisz mózgowi
wcześniejsze zobaczenie druku, drugie przejście będzie bardziej efektywne.
218
PLAN DZIAAANIA
1. Przeglądaj wstępnie wszystko, co będziesz czytał w ciągu najbliższych
dwóch tygodni, zwróć uwagę, ile możesz się dzięki temu dowiedzieć i o ile lepiej
pozwala ci to zrozumieć tekst, kiedy czytasz go po raz drugi.
2. wicz poznane techniki wstępnego przeglądania na książce, skorzystaj
jednocześnie z zaawansowanej techniki wodzenia wskaznikiem do przeczytania całej
książki w czasie krótszym niż dziesięć minut.
3. Przejrzyj wstępnie kolejne trzy rozdziały dotyczące rozwijania zasobów
słownictwa.
219
ZAPOWIEDy NASTPNEGO ROZDZIAAU
Jedną z przeszkód szybkiego czytania jest ograniczona znajomość słownictwa.
Następny rozdział informuje, w jaki sposób rozszerzyć ją do rozmiarów, które
wcześniej wydawały ci się nieosiągalne.
220
16. ROZWIJANIE SAOWNICTWA - CZ. I: PRZEDROSTKI
Wzbogacanie słownictwa jest, historycznie rzecz ujmując, jednym z naj-
ważniejszych czynników podnoszących poziom ludzkiej inteligencji.
221
WSTP
Zapoznawszy się z funkcjonowaniem systemu oko-mózg, teorią ruchów oczu i
głównymi problemami związanymi z czytaniem, przechodzimy do pierwszych trzech
rozdziałów dotyczących słownictwa. Rozdział 16 podaje trzy rodzaje słownictwa i
zawiera listę 58 przedrostków, które umożliwią poznanie znaczenia tysięcy słów.
ZNACZENIE SAOWNICTWA
Posiadany zasób słów wskazuje, jaką ilość materiału dana osoba przyswoiła i
przeczytała. Szkoły i uczelnie traktują więc testy ze znajomości słownictwa jako
jedno z głównych kryteriów oceny kandydatów, a sukces lub niepowodzenie studenta
często zależy od jego umiejętności właściwego rozumienia i używania słów.
Znaczenie słownictwa sięga oczywiście daleko poza świat akademicki:
biznesmen władający szerszym zakresem słów niż jego kontrahenci natychmiast
zyskuje przewagę, a osoba, która podczas spotkań towarzyskich potrafi z łatwością
zrozumieć cudze wypowiedzi i elokwentnie je komentować, zyskuje w oczach innych.
222
TRZY RODZAJE SAOWNICTWA
Większość z nas posiada więcej niż jeden zasób słownictwa. Zazwyczaj mamy
ich przynajmniej trzy. Po pierwsze, jest to słownictwo używane podczas rozmowy; w
wielu przypadkach nie przekracza 1000 wyrazów (ocenia się, że język angielski
składa się z ponad miliona słów).
Drugi zasób wykorzystujemy podczas pisania. Jest on zazwyczaj szerszy niż w
języku mówionym, ponieważ na skonstruowanie zdań poświęcamy więcej czasu, a
ponadto presja wywierana na piszÄ…cego jest mniejsza.
Największy zbiór stanowi zasób słownictwa przez nas rozpoznawanego -
wyrazów, które słyszymy w rozmowie lub, widząc w tekście, rozumiemy, lecz sami
ich nie używamy. Ideałem byłoby oczywiście, gdyby nasze słownictwo mówione i
wykorzystywane podczas pisania dorównywało rozpoznawanemu, w praktyce zdarza
się to jednak rzadko. Znaczne zwiększenie zawartości wszystkich trzech zasobów jest
jednak możliwe.
223
SIAA PRZEDROSTKÓW
Celem tego rozdziału jest zapoznanie cię z ponad 50 przedrostkami (literami,
sylabami albo wyrazami umieszczanymi na początku słowa, przed jego rdzeniem).
Wiele z nich dotyczy miejsca, przeciwstawienia lub ruchu. Ponieważ język polski (tak
jak angielski) zawiera wiele elementów z łaciny i greki, wiele przedrostków pochodzi
właśnie z tych języków.
Pogląd na znaczenie tych podstawowych cząstek wyrazów, pomogą ci
zilustrować badania, jakie przeprowadziła na uniwersytecie stanu Minnesota dr
Minninger. Ustaliła ona, że zaledwie 14 z nich stanowi klucz do zrozumienia
znaczenia 14 tyś. słów! Odkryła również, że w wieku 25 lat rozwój słownictwa
przeciętnego człowieka zaczyna zamierać. W tym okresie wynosi on około 95
procent, w ciągu pozostałych - być może nawet w wieku 75 lat -zyskujemy więc
jedynie 5 proc. Poniżej przedstawiono owych 14 najczęstszych przedrostków i
zródłosłowów tworzących ponad 14 tyś. tysięcy słów znajdujących się w podręcznym
i około 100 tyś. w wielkim słowniku języka angielskiego.
Te małe słowa o wielkiej mocy" wybrane zostały z szerszej listy. Następujący
po nich wykaz początkowych członów wyrazów zawiera już polskie przykłady.
Czytając ten oraz dwa kolejne rozdziały, zwracaj na nie uwagę i staraj się je
zapamiętać.
14 wyrazów zawierających podstawowe przedrostki
Wyrazy Przedrostek Znaczenie s Zródłostów Znaczenie
l.Precept pre- przed capere nakaz, nauka
(pojąć)
zrozumieć
2. Detain de- z dala, w dół tenere trzymać,
(przytrzymać)
zatrzymać
3. Intermittent inter- między, wśród mittere przesyłać
(przerywany, sporadyczny)
4. Offer ob- naprzeciw ferre nosić
(przedtożyć, zaproponować)
5. Insist in- w, ku stare stać
(obstawać, nalegać)
6. Monograph mono- pojedynczy graphein pisać
(monografia)
7. Epilogue epi- na logos słowo, nauka
(epilog)
8. Aspect ad- do, ku specere widzieć,
(aspekt)
wyglÄ…d,
przejaw
9. Uncomplicated un- nie plicare zwijać,
224
(nieskomplikowany) COm-
razem, z
10. Non-extended non- nie tendere rozciągać
(nie wyciągnięty - poza nie
powiększony)
11. Reproduction re- ponownie Ducere prowadzić
(reprodukcja) pro- naprzód, dla
12. Indisposed in- nie ponere umieścić
(niedysponowany, dis- brak, rozdzielenie niechętny)
13. Over-sufficientoz>er- ponad Facere robić
(ponadmiarowy) sub- pod
14. Mistranscribe mis- zle Scribere pisać
(blednie skopiować) trans- poprzez
58 przedrostków
Przestudiuj dokładnie poniższą listę; zawiera ona klucz do tysięcy nieznanych słów. Opis
metody najskuteczniejszego jej zapamiętania oraz podobnych wykazów z rozdziałów 17 i 18
znajduje się w książce Pamięć na zawalanie autorstwa Tony Buzana.
G = pochodzi z greki, A = z Å‚aciny
Człon Oznacza Przykład
[ Pobierz całość w formacie PDF ]