[ Pobierz całość w formacie PDF ]
uniwersytetów zachodnich od lat osiemdziesiątych w relatywnie krótkim czasie zdobyła niezwykłą
popularność w nauce o zarządzaniu oraz w psychologii organizacji, problem kultury został podjęty w licznych
publikacjach.
Stwierdzamy, iż na gruncie polskim jest to problem relatywnie nowy, ma niewielką bibliografię i to oprócz
potencjalnych funkcji kultury organizacyjnej usprawiedliwia, że wstępem do właściwych rozważań będzie
wyjaśnienie spraw pojęciowych, a przede wszystkim przyczyn tego szczególnego zainteresowania się kulturą
organizacyjną za granicą; wskażemy na rolę norm i wartości kulturowych w funkcjonowaniu organizacji.
W związku z poszukiwaniem przejawów kultury organizacyjnej w grupie polskich przedsiębiorstw specjalne
miejsce w pierwszej części pracy, stanowiącej podstawę do badań empirycznych w polskich przedsiębiorstwach,
muszą zająć rozważania nad przejawami kultury organizacyjnej.
Prezentowanie wyników badań empirycznych, stanowiące zasadniczą część pracy, nie wymaga przygotowania
szkicu toku wywodów (lub będzie on sporządzony po przeprowadzeniu badań i opracowaniu wyników), zatem,
dalej zajmiemy się (przynajmniej na razie) szkicem toku wywodów w części przygotowawczej.
A oto ten tok wywodów zawierający m.in. wiele tez, które powinny być przejęte z literatury zagranicznej.
1. Zwracamy przede wszystkim uwagę na istnienie licznych definicji kultury organizacyjnej, przytaczamy kilka
różnych definicji, w tym autorstwa x, y z ich książek..., mających jednak wspólne jądro, którym jest...
Następnie odróżniamy kulturę organizacyjną od etyki businessu, wskazując, iż w tym właśnie kierunku
zmierzają zainteresowania nauk (autor może przyjąć inny pogląd, mianowicie iż są to pojęcia tożsame, i
wówczas spoczywa na nim ciężar dowodu lub dowód będzie pochodził od zacytowanych autorytetów w tej
dziedzinie (dowód in verba magistri).
2. Ze względu na dokonany wybór do badań grupy największych polskich przedsiębiorstw nie możemy
pominąć w rozważaniach stwierdzenia, iż mówiąc o kulturze organizacyjnej mamy głównie na myśli
przedsiębiorstwa przemysłowe i usługowe, i to większe, i że tym pojęciem raczej nikt nie obejmuje kultury
takich typów organizacji, jak: więzienia, związki hodowców kanarków czy studenckie grupy fanów jakiejś
grupy rokowej. Możemy tu dodać, iż właśnie z ostatniego punktu widzenia usprawiedliwione wydaje się
używanie pojęcia ..kultura businessu" zamiast kultura organizacyjna".
3. Zwracamy uwagę, iż istnieje szerokie amerykańskie ujęcie kultury, przewidujące skalę makro, mezo i
mikro, oraz wąskie, niemieckie i na ukazaniu istoty tych ujęć poprzestajemy, akcentując tylko, że we
właściwych częściach pracy zajmiemy się wyłącznie kulturą przedsiębiorstw, chociaż zdajemy sobie sprawę z
tego, iż kultura przedsiębiorstw nie wyczerpuje zakresu pojęcia kultura gospodarki".
4. Poszukując usprawiedliwienia dla fenomenu kultury organizacyjnej (kultury businessu) wykorzystujemy
następujące zagraniczne i polskie publikacje... i prowadzimy rozważania w dwóch ujęciach, a mianowicie: z
pozycji przedstawicieli gospodarki, głównie przedsiębiorstw, oraz społeczeństwa.
5. Szczególne i relatywnie nagłe zainteresowanie się nauki problemem kultury organizacyjną
usprawiedliwiają:
a) rozwój kierunku humanistycznego (zwanego też human relations) w nauce o organizacji i zarządzaniu
w celu zrównoważenia dominującej w latach siedemdziesiątych technokratycznej orientacji w zarządzaniu
przedsiębiorstwami (scientific management);
b) kultura jako soft facts rozwoju przedsiębiorstw;
c) odchodzenie od wąskiego ujmowania efektów przedsiębiorstwa na rzecz wieloaspektowej oceny
wyników;
d) sukces japońskich przedsiębiorstw mający swoje zródło w systemie wartości, wyznawanym przez
Japończyków szczególnie w pracy;
e) zmiana społecznego systemu wartości, w tym w części dotyczącej tradycyjnych walorów pracy
(takich jak: dyscyplina, posłuszeństwo wobec poleceń szefów, moralność podmiotów gospodarczych);
f) uznanie, iż wpływ nowych technologii na sukces przedsiębiorstw nie jest mechaniczny, lecz zależy od
pewnych specyficznych wartości i norm postępowania pracowników;
g) pewne załamanie się w nauce fascynacji matematycznymi metodami opisywania rzeczywistości,
trudności w kwalifikacji zachowań społecznych;
h) inne zródła zainteresowania się kulturą organizacji gospodarczych.
6. Zastanawiając się nad przyczynami zainteresowania się kulturą przedsiębiorstw, w szczególności ze
strony samych przedsiębiorstw, akcentujemy tzw. instrumentalną orientację w pojmowaniu roli kultury i
[ Pobierz całość w formacie PDF ]